„Złe niewątpliwie jest tylko jedno: krzywda bliźniego.
Człowiek – jest to rzecz święta, której krzywdzić nikomu nie wolno.”
Stefan Żeromski
Stefan Żeromski urodził się 14 października 1864 roku w Strawczynie koło Kielc, w zubożałej szlacheckiej rodzinie. Był synem Wincentego Żeromskiego i Franciszki Józefy z Katerlów. Żeromscy wywodzili się ze starego szlacheckiego rodu, któremu Władysław Łokietek nadał herb Jelita, za udział w bitwie pod Płowcami, także Matka Żeromskiego pochodziła z rodziny, która posiadała herb szlachecki pochodzenia czeskiego - była to Róża (Poraj). Przedstawiciele rodziny Żeromskich zawsze wiernie służyli ojczyźnie
W roku 1873 młody Stefan rozpoczął naukę w wiejskiej, elementarnej szkole w Psarach, by zdobytą tam wiedzę wykorzystać w roku 1874, podczas egzaminów do Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach. W kieleckiej szkole Żeromski przebywa do 1886 roku.
W trakcie nauki Stefan Żeromski traci rodziców - w 1879 r umiera jego matka, zaś 4 lata później (w 1883r) młodemu pisarzowi umiera ojciec. Po śmierci rodziców Żeromski utrzymuje się głównie z udzielanych korepetycji. Z czasów gimnazjalnych pochodzą jego pierwsze próby literackie - powstają wiersze, dramaty, przekłady z literatury rosyjskiej. Nad początkami twórczości młodego pisarza czuwał jego ulubiony nauczyciel, polonista - Antoni Gustaw Bem.
Trudności finansowe i kłopoty zdrowotne sprawiły, że Żeromski nie uzyskał matury i jesienią 1886 roku wyjechał do Warszawy, gdzie wstąpił do Szkoły Weterynaryjnej. W 1888 roku zrezygnował ze studiowania weterynarii. Od tego czasu utrzymywał się głównie z korepetycji, których udzielał bogatym, szlacheckim dzieciom. W tym czasie Żeromski cały czas pisze, jego utwory ukazują się w „Tygodniku Powszechnym i Głosie”. Swoje prace bardzo często podpisuje pseudonimem Iksmoreż, albo nazwiskami Józef Katerla, Maurycy Zych, Stefan Omżerski.
W 1890 roku Żeromski przenosi się do Nałęczowa, gdzie dalej zajmuje się udzielaniem korepetycji. Tam, dzięki Bolesławowi Prusowi, poznaje Oktawię z Radziwiłłowiczów Rodkiewiczową, kobietę, która w 1892 roku zostaje jego żoną. Dzięki staraniom Oktawii oraz jej rodziny, młody pisarz osiedla się w Szwajcarii. Tam podejmuje pracę jako bibliotekarz w Muzeum Narodowym Polskim, gdzie kataloguje dzieła dotyczące Adama Mickiewicza i Tadeusza Kościuszki. Ale to nie wszystko – w Szwajcarii Stefan Żeromski spotyka się i zaprzyjaźnia z wieloma pisarzami oraz działaczami politycznymi i społecznymi - m.in. z Gabrielem Narutowiczem, Julianem Marchlewskim, Edwardem Abramowiczem.
W roku 1896 Żeromski wraca do Polski, przyjeżdża do Nałęczowa. Od 1897r otrzymuje posadę w Bibliotece Ordynacji Zamoyskich, to powoduje, że pisarz przenosi się z rodziną do Warszawy. We wrześniu 1899 roku na świat przychodzi syn pisarza - Adam. Od 1905 roku literat przebywa w Nałęczowie, gdzie obok pracy literackiej poświęca się działalności społecznej. Jest inicjatorem założenia Uniwersytetu Ludowego, dąży do przeprowadzania kursów dokształcających i inicjuje założenie Teatru Ludowego. Dzięki jego staraniom w 1906 roku powstaje Towarzystwo Szerzenia Oświaty „Światło”.
Burzliwe czasy rewolucji pobudziły aktywność artysty. Pisał wiele artykułów i nowel. Także często zmieniał swoje miejsce zamieszkania - przebywał w Zakopanem, Nałęczowie, Włoszech (to tam leczył się zarówno on, jak i jego syn, na chorobę płuc).
W latach 1909 – 1912, wraz z rodziną, Stefan Żeromski przenosi się do Francji, gdzie jego życie prywatne komplikuje się... To tam poznaje malarkę Annę Zawadzką, która zostaje jego drugą żoną. W roku 1913 urodziła się pisarzowi córka – Monika.
To z nową żoną i córką Żeromski spędza resztę swojego życia. Okres pierwszej wojny światowej to czas, kiedy pisarz jest bardzo mocno zaangażowany w sprawy kraju - pełnił m.in. funkcję oficera w krakowskim departamencie wojskowym Naczelnego Komitetu Narodowego, był zastępcą sekretarza w Naczelnym Komitecie Zakopiańskim. W roku 1918 spotkało pisarza niezwykle bolesne doświadczenie – umarł jego syn Adam.
Pomimo rozpaczy po śmierci syna, literat wyraża zgodę na przewodniczenie Radzie Narodowej Rzeczypospolitej Zakopiańskiej.
Pierwsze lata niepodległości Ojczyzny przyniosły Żeromskiemu przypływ twórczej energii. Powrócił do Warszawy, kupił dom w Konstancinie. 
W 1920 roku został ogłoszony prezesem Związku Zawodowych Literatów Polskich, przewodniczył Towarzystwu Przyjaciół Pomorza.
Ostatnie miesiące życia pisarz spędził w otrzymanym od prezydenta mieszkaniu w Zamku Królewskim w Warszawie. Tuż przed śmiercią, w roku 1925, z inicjatywy Stefana Żeromskiego powstaje polski oddział PEN Clubu, którego pisarz zostaje prezesem.
Stefan Żeromski umiera 20 listopada 1925 roku w Warszawie. Zostaje pochowany na Warszawskim Cmentarzu Ewangelicko - Reformatorskim. Jego śmierć wywołuje żałobę narodową, a sam pogrzeb jest wielką narodową manifestacją. Wielu wybitnych pisarzy - Władysław Broniewski, Mieczysław Jastrun, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska- Jasnorzwska, Antoni Słonimski, Julian Tuwim, Leopold Staff - przyjaciele pisarza, poświęcają specjalne utwory, w których żegnają się z Żeromskim.
Najbardziej znane dzieła Pisarza, to:
· Doktor Piotr
· Duma o hetmanie
· Dzieje grzechu
· Echa leśne
· Firlykowe Wzgórze
· Ludzie bezdomni
· Na probostwie w Wyszkowie
· O żołnierzu tułaczu
· Popioły
· Przedwiośnie
· Puszcza Jodłowa
· Rozdziobią nas kruki, wrony
· Róża
· Sen o szpadzie
· Siłaczka
· Sułkowski
· Syzyfowe prace
· Uciekła mi przepióreczka
· Uroda życia
· Walka z szatanem
· Wiatr od morza
· Wierna rzeka
· Zapomnienie
· Zmierzch